Pangastrit, Midenin iç yüzeyinde bulunan mukoza tabakasının iltihaplanmasıdır. Yetişkinlerde ileri yaşlara doğru tüm toplumda görülebilen bir rahatsızlanmadır. Bu her ne şekilde olursa olsun, pangastrit adını alır. Bu rahatsızlıkta akut ya da kronik olarak da görülmektedir. Bir sebebi olmasa da gastritin semptomları her zaman birbirine eşdeğerdedir. Gerçekte karın ağrılarının bir kısmı, genellikle üst karın ağrılarının bir kısmı da doğrudan gastrit olarak nitelendirilir. Fakat gastritin belirtileriyle ve benzerliği olan birçok çeşitli hastalıklar da mevcuttur. Bunlara reflü hastalığında olduğu gibi belirtisi ile gastrite benzemektedir. Bu hastalar genelde reflü hastasıdır. Bu sebeple pangastrit tanısı konulurken, kurallara uyulması ve gerekli tanı testlerinin yapılması gerekir. Ülsere oranla daha yüzeysel bir tahribat yaratır. Ancak derinlere inebilir ve ülser oluşturacak şekilde aşınma yapabilir. Pangastrit, genellikle bakteriyel enfeksiyon sonucu oluşur. Yoğun antibiyotik tedavisi sonucu başarılı bir tedavi gerçekleştirir. Toplumda sık rastlanan bir mide rahatsızlığı olan, belirti vermeksizin de görülebilen bir hastalık olduğundan yaklaşık her iki yetişkinden birinde pangastrit vardır. Uzun süren bulgulara karşı kronik gastrit olmakla birlikte, bazen kısa süreli etkilere karşı gelişen akut gastrit olarak 2 tiptir ve şöyledir;

Kronik gastrit; Zararlı etkenler, mide mukozasına sürekli verdiği tahribat sonucunda mukozasının atrofisine yani beslenme eksikliği sonucu mukozanın normal yapısı ve görevini kaybeder. Buna ilave olarak mukozanın hemen altındaki kat olan epiteldeki hücrelerin metaplazisine yani ince bağırsak hücrelerine dönüşmesine sebep olur. Akut gastrit; Daha çok mide mukozasının kısa süreli etkili zararlarına karşı geliştirdiği tahribattır. Bunun mukozadaki yüzeysel epiteline zarar verebilir veya mukozanın kanamasına sebep olabilir.

İlk önce, hastalığın tanısını koymak için, hastanın genel durumunu dinlemek yeterli olabilir. Genelde gençlerde, ilaç tedavisi ile mide asidi azaltılmaya çalışılır. Kırk yaşını geçen kişilerin, teşhisi yapılabilmesi için endoskopi yöntemi yapılır. Hastanın midesine, ucunda kamera olan ince bir boruyla girilir. Büyük bir ekrandan, doktor hastanın midesini görür ve midede sorun varsa teşhisini koyabilir. Doğru ve güvenilir bir yöntemdir. Dil kökü ve küçük dil, spreyle uyuşturulur. Bu sayede hastanın midesi bulanmaz ve endoskopi yapmak kolay olur. Gerektiğinde tanısı için hastadan parça modülleri alınır ve mikroskobik olarak incelenir.

Gastrit, akur ve sürekli olmak üzere iki ayrı şekilde sınıflandırılır. Kronik gastrit, kendini çok fazla belli etmez ve belirtileri kısa süreli olur. Teşhisi konusunda sorun yaratır. Belirtileri ise; Mide iltihabı, kusma, şişkinlik, iştahsızlık, gibi yer alır. Akut gastritte, mide yanmaları ve aşırı bir basınç kendini gösteren, alkolün de mide ile teması sonrası mide tahriş olur. Bunlar; Delinmeler, yaralanmalar gibi ortaya çıkar. Bu sürede hastanın mide bulantısı ile devamlı istifraya başlar. Ancak istifranın rengi kanla karışık kırmızı bir renkte olur.

Gastritin en büyük nedenlerinden biri stres'tir. Midemiz ve bağırsaklarımız hareketli organlardır. Bu sebeple bu organların hareket etmeleri esnasında hava ve sıvıların yer değiştirmesiyle gurultu diye sesler meydana gelir. Bunlar bazı kişilerde daha fazla olur. Bunun önüne geçebilmek için ilk başta altta yatan bir hastalık olup olmadığına bakılıp araştırılması yapılır.

Aspirin ve türevlerinin kullanımı mide asit dengesini bozarak gastrite neden olmasıdır.

Bilinçsiz beslenme uygulaması örneğin, aşırı baharatlı yiyecekler, kızartma vb.

Alkol ve sigara da yine stres gibi en büyük faktörü olan gastrite neden olur.

Perhiz ve istirahat birinci tedavi şeklidir. Hastalığı meydana getiren nedenlerini bilmek gerekir. Tedavi amaçlı yapılacak, doğru beslenme zamanı ile yapılacağı gibi, mideye yerleşen mikropların yok edilmesi şarttır. Ortalama her on insandan 6'sında görülen gastrit problemi, ileri tetkiklere vardırmadığı sürece, fark edilemeyeceğinden, aşamalar kaydedip mide kanserine sebep olur. Helicobacter mikrobu öldürüleceği gibi, ilaç tedavisi de kullanılacağı gibi gastrite karşı şifalı bitkileri de kullanılır. Genellikle kiraz, elma, üzüm gibi, içerdikleri antioksidan neticesinde, midede görülen bakterilere karşı savaşırken, vücuda da destek verir. Ayrıca, kereviz ve kızılcık tüketimi de mideyi rahatlatacaktır.